Trợ giúp viên pháp lý Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ.

Tuần làm việc vừa qua, chị Giáp Thị Huế, Phó trưởng Phòng Pháp luật Hình sự - Hành chính (Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh) kín lịch tham dự các phiên tòa và gặp gỡ đương sự. Mỗi buổi tối, chị lại nghiên cứu tài liệu, đọc cáo trạng, sẵn sàng đối chất với Hội đồng xét xử để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của những người yếu thế. 

Chị Huế cho hay: "Tôi từng thụ lý những vụ án kéo dài nhiều năm khiến đương sự mệt mỏi, định bỏ cuộc, chấp nhận mức án tòa đưa ra. Qua nghiên cứu hồ sơ, tìm hiểu thực tế, có trường hợp tôi biết họ có tình tiết giảm nhẹ nên khuyên kiên trì theo đuổi vụ việc. Từ đó, nhiều người được giảm thời gian chấp hành án phạt".

Đơn cử như anh Nguyễn Trí Hưng (SN 1972) ở thôn Hổ Lao 4, xã Lục Sơn (Lục Nam). Tháng 5-2017, anh Hưng bị truy tố về tội “Cố ý gây thương tích”, phiên tòa sơ thẩm tuyên án 4 năm tù. Gia đình anh là hộ nghèo nên nằm trong diện được TGPL miễn phí. Nghiên cứu hồ sơ, tìm hiểu vết thương của bị hại, chị thấy kết luận tỷ lệ thương tật 31% cao hơn thực tế. Chị hướng dẫn anh Hưng làm đơn đề nghị giám định lại và kết quả là 29%. Khi chất vấn, chị đưa ra nhiều lý lẽ thuyết phục nên tại phiên phúc thẩm hồi tháng 3-2018, anh Hưng được giảm án xuống còn 2 năm tù giam.

Từ đầu năm đến nay, anh Hoàng Trọng Nghĩa, Trưởng Chi nhánh TGPL số 3 (huyện Sơn Động) tham gia 20 vụ việc. Tiếp xúc với nhiều người, anh Nghĩa hiểu rằng, ai cũng có thể thiếu tỉnh táo dẫn đến sai lầm. Điển hình như anh Đỗ Tấn T ở xã Tam Hiệp (Yên Thế) thuộc diện hộ nghèo, không may bị nhiễm HIV. 

Người được hưởng TGPL miễn phí là: Người có công với cách mạng; hộ nghèo; trẻ em; người dân tộc thiểu số; người bị buộc tội từ đủ 16 đến 18 tuổi; người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo; người có khó khăn về tài chính thuộc các trường hợp: Nhiễm chất độc da cam, cao tuổi, khuyết tật, đủ 16 tuổi đến 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự, nạn nhân của bạo lực gia đình, nạn nhân của hành vi mua bán người, người bị nhiễm HIV. Nguồn: Luật TGPL

Giữa năm 2017, anh bị dụ dỗ mua chiếc xe máy do bạn trộm cắp của người khác và bị TAND huyện tuyên phạt 6 tháng tù. Căn cứ tính chất, mức độ hành vi, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, anh Nghĩa đã bào chữa giúp T hưởng án tù treo. “Sau khi toà tuyên án, anh Nghĩa còn dặn tôi phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, không phạm sai lầm và cần cù lao động, sớm thoát nghèo. Tôi không bao giờ quên sự quan tâm mà anh dành cho”, T tâm sự.

Tham gia tố tụng là một trong nhiều nhiệm vụ của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh. Hằng năm, Trung tâm phối hợp với các văn phòng luật sư, luật sư cộng tác viên và trợ giúp viên pháp lý thực hiện tốt công tác đại diện, bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho đối tượng được TGPL tại cơ quan tiến hành tố tụng. Hiện Trung tâm có 60 cộng tác viên là luật sư, cán bộ Tư pháp-Hộ tịch và cộng tác viên khác.

Từ đầu năm đến nay, đơn vị thụ lý 80 vụ việc, tất cả đều tư vấn, trợ giúp pháp luật miễn phí. Để công tác này ngày càng đi vào nền nếp, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng đã chỉ đạo Trung tâm phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với các đơn vị liên quan thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho trợ giúp viên gặp gỡ, trao đổi với bị can, bị cáo, người được TGPL. Bản thân mỗi trợ giúp viên không ngừng trau dồi kiến thức, bản lĩnh tranh tụng.

Tuy nhiên, công tác TGPL trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Theo ông Trần Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh, các trợ giúp viên pháp lý đều mong muốn sớm có hướng dẫn thực hiện mức chi trả bồi dưỡng khi tham gia tố tụng. Bởi mỗi trợ giúp viên mới chỉ được hưởng 40% của 242 nghìn đồng mà chưa được hưởng 40% của 1 triệu đồng theo quy định mới nhất. 

Bên cạnh đó, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác TGPL chưa đầy đủ nên việc thu thập thông tin, xác minh vụ việc của trợ giúp viên gặp trở ngại, mất thời gian. Mặt khác, địa bàn hoạt động rộng, nhiều nơi giao thông khó khăn cũng ảnh hưởng lớn đến công tác này. Chính vì vậy, ông Bình mong muốn cơ quan chức năng sớm có chỉ đạo, hướng dẫn việc thực hiện chế độ, chính sách cho trợ giúp viên pháp lý. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền để cấp ủy, chính quyền và người dân địa phương hiểu, cộng tác với trợ giúp viên.

Mạc Yến