Nỗi lo ô nhiễm môi trường

Thôn Đồng Đạo, xã Hợp Thịnh (Hiệp Hòa) có 12 hộ làm nghề tái chế phế liệu. Trung bình mỗi ngày các hộ xử lý hàng chục tấn ni - lông thành các sản phẩm như dây, hạt nhựa để tái sử dụng trong cuộc sống. Đến khu vực sản xuất, chúng tôi cảm nhận rõ mùi nhựa bị đốt cháy nồng nặc khiến cho không khí ngột ngạt. Trong tiếng máy kêu ầm ào và không khí nóng hầm hập, từng tốp công nhân đứng vận hành máy nhễ nhại mồ hôi nhưng không mấy ai chú ý đeo khẩu trang để giữ gìn sức khỏe. 

Là hộ đầu tiên làm nghề này, đến nay gia đình anh Nguyễn Tiến Duẩn có gần 10 năm tái chế phế liệu. Hiện gia đình anh giải quyết việc làm cho 13 công nhân, thu nhập bình quân 3-7 triệu đồng/người/tháng. Theo anh Duẩn và những công nhân ở đây, công việc này tận dụng được lao động trung tuổi làm thời vụ lúc nông nhàn. Thu nhập từ công việc này giúp họ trang trải cuộc sống nên dù thường xuyên tiếp xúc với không khí độc hại song chưa ai nghĩ sẽ chuyển sang công việc khác.

Làng tái chế phế liệu Đồng Đạo chỉ là một trong nhiều làng nghề gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh. Ví như làng nấu rượu xã Vân Hà; làng giết mổ trâu, bò Phúc Lâm, xã Hoàng Ninh (Việt Yên) trước đây từng nằm trong danh sách những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng của cả nước. Sau này, từ nhiều nguồn, chính quyền địa phương đã phải đầu tư để khắc phục, xử lý nhưng hệ lụy về ô nhiễm, đến nay vẫn chưa giải quyết triệt để.

Khói đen tỏa ra từ Công ty TNHH Công nghệ Gloveland Vina, Cụm công nghiệp Việt Tiến (Việt Yên).  (Ảnh người dân cung cấp).

Vừa qua, Sở Tài Nguyên và Môi trường đã phối hợp với Sở Công Thương, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh, UBND các huyện, TP rà soát, xác minh tại 56 doanh nghiệp có sử dụng hóa chất tại các khu, cụm công nghiệp trong tỉnh. Kết quả cho thấy, tổng lượng hóa chất sử dụng của các công ty này là khoảng 75 nghìn tấn/năm để phục vụ các hoạt động như: Sơn, mạ; lắp ráp linh kiện điện tử; sản xuất ván gỗ; xử lý nước thải, khí thải. Nhiều loại hóa chất có độc tính cao, nguy cơ cháy nổ, ăn mòn.

Qua kiểm tra nhận thấy cơ bản các doanh nghiệp đã quan tâm thực hiện công tác bảo vệ môi trường, xây dựng, lắp đặt hệ thống thu gom, xử lý nước thải và bố trí khu lưu giữ hóa chất riêng biệt... Nhưng việc quản lý, sử dụng hóa chất còn hạn chế như: Khu vực sản xuất, kho lưu giữ hóa chất, chất thải tại một số doanh nghiệp vẫn phát sinh mùi, hơi hóa chất do chưa được thu gom và xử lý triệt để, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động. 

Trong quá trình sản xuất, có đơn vị để xảy ra tình trạng rò rỉ hóa chất như tại Công ty TNHH Vina Cell Technolygy, Khu công nghiệp Vân Trung vào đầu tháng 6-2019; một số đơn vị khác bố trí kho chứa hóa chất dễ cháy gần khu vực chứa dầu thải, vật liệu dễ cháy, để hóa chất vương vãi, chưa thực hiện tập huấn an toàn hóa chất cho người lao động.

Gần đây, Công ty TNHH Công nghệ Gloveland Vina, Cụm công nghiệp Việt Tiến (Việt Yên) thường xả khói đen ra môi trường. Sáng 28-12-2019, khi qua khu vực này, chúng tôi vẫn thấy cột khói đen tỏa ra nghi ngút. Chị T sống gần khu vực này lo lắng: Mấy tháng nay gần như ngày nào Công ty này cũng xả khói từ 1-2 tiếng, lúc thì buổi sáng, khi thì buổi chiều. Các gia đình ở gần đây làm nghề buôn bán nên thường xuyên mở cửa nhà. Mọi người rất đau đầu khi phải sống chung với mùi khói từ Công ty xả ra. 

Những bất cập về bảo vệ môi trường không chỉ xảy ra tại các làng nghề, khu, cụm công nghiệp mà còn tồn tại trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Tại Lục Ngạn, vùng trồng cây ăn quả lớn nhất của tỉnh, người dân thường xuyên phải sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để chăm sóc cây trồng, tái tạo đất và phòng trừ sâu bệnh. Theo lãnh đạo UBND huyện, ước tính mỗi năm toàn huyện sử dụng khoảng 120-150 tấn thuốc bảo vệ thực vật và hàng chục nghìn tấn phân bón. 

Ông Nguyễn Văn K, chủ nhà vườn ở xã Thanh Hải (Lục Ngạn) có 4 ha trồng cam và vải thiều cho biết: “Thu nhập của gia đình đều trông vào vườn cây này. Để có ngày hái quả chúng tôi phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho cây khỏi sâu bệnh và phát triển tốt. Các khu vườn và nhà ở liền kề nên nhiều lúc phun, mùi thuốc cũng khó chịu nhưng mà cũng phải chấp nhận”. Thực tế, tình trạng như gia đình ông K đang diễn ra ở nhiều vùng quê trong tỉnh. Ở đâu tập trung sản xuất nông sản lớn, ở đó đều có hiện tượng dùng thuốc bảo vệ thực vật với lượng lớn. 

Ông Trương Công Đại, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh cho rằng thời điểm phun, thuốc bảo vệ thực vật làm ảnh hưởng đến môi trường không khí. Còn về lâu dài, lượng thuốc tồn dư sẽ tác động tiêu cực đến môi trường đất và nguồn nước ngầm tại đây. Điều này cũng đồng nghĩa là sức khỏe người dân xung quanh cũng bị ảnh hưởng.  

Gia tăng bệnh hiểm nghèo

Những năm gần đây, người mắc bệnh hiểm nghèo, nhất là ung thư tại Bắc Giang gia tăng. Ghi nhận tại Bệnh viện Ung bướu tỉnh, năm 2017 đơn vị điều trị cho hơn 4,5 nghìn lượt người bị ung thư. Đến năm 2019, bệnh nhân ung thư lên tới 7,1 nghìn lượt. Theo đánh giá của bác sĩ Nguyễn Ngọc Toản, Phó Trưởng khoa Nội tổng hợp (Bệnh viện Ung bướu tỉnh), tỷ lệ người bị ung thư chiếm đa số trong tổng số người đến điều trị nội, ngoại trú tại đây. 

Tuy vậy, đây là số liệu chưa phản ánh hết thực trạng bởi bệnh nhân ung thư có thể khám, điều trị ở các bệnh viện tuyến trung ương hoặc cơ sở y tế khác trong tỉnh. Các bác sĩ lo ngại căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hoá. Trước đây bệnh thường xuất hiện ở người già, trung niên thì nay cả lứa tuổi thanh niên.

Người dân phường Đa Mai (TP Bắc Giang) phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng.

Với bệnh nhân ung thư, các bác sĩ phải phối hợp nhiều phương pháp nên chi phí điều trị tốn kém. Chị N.T.H, 32 tuổi, xã Châu Minh (Hiệp Hòa) kể tháng 3-2018 chị phát hiện bị ung thư máu, đến nay qua 5 lần truyền hóa chất. Sống ở nông thôn, thu nhập chẳng có gì ngoài vài sào ruộng nên chi phí mỗi lần điều trị và đi lại mất hơn 20 triệu đồng là gánh nặng rất lớn với gia đình. Chồng chị H bị liệt tay trái sau một vụ tai nạn giao thông cách đây gần 10 năm, bố mẹ chồng già yếu, 2 con nhỏ. Gia đình trước đây thuộc hộ nghèo, từ khi chị mắc bệnh khó khăn càng thêm chồng chất.

Lo lắng trước thực tế gia tăng bệnh hiểm nghèo trong cộng đồng, bác sĩ Đỗ Tiến Khanh, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Tân Tiến (TP Bắc Giang) đã tự tiến hành khảo sát, thống kê tại địa bàn xã. Cụ thể, từ năm 2011 đến năm 2018, xã có 123 người dân bị ung thư qua đời. “Trong số đó 35 người ung thư phổi, 32 người ung thư gan, 19 người ung thư dạ dày. Đa số người mắc bệnh trong độ tuổi lao động, là trụ cột gia đình. Nhiều người trong số đó thường xuyên tiếp xúc với hóa chất. Ví như trường hợp ông N.X.K mất cách đây vài năm khi chưa đến 60 tuổi. Ông này có hàng chục năm làm nghề mộc, tiếp xúc trực tiếp với không khí nhiễm tạp chất bụi gỗ, bụi sơn”, bác sĩ Khanh cho biết. 

Tìm hiểu ở nhiều gia đình có người thân mắc bệnh hiểm nghèo tại các huyện Việt Yên, Hiệp Hòa, Lục Ngạn, Lục Nam, TP Bắc Giang, chúng tôi nhận thấy rất nhiều khó khăn mà họ gặp phải. Đau đớn về thể xác, mệt mỏi về tinh thần cộng với chi phí lớn cho mỗi lần chữa bệnh khiến họ có nguy cơ trở thành hộ nghèo, cận nghèo.

Sức khỏe người dân bị ảnh hưởng, bệnh hiểm nghèo có chiều hướng gia tăng là tiếng chuông cảnh báo về môi trường ô nhiễm, sản xuất chưa bảo đảm an toàn. 

Tập kết kinh doanh than gây ô nhiễm môi trường

(BGĐT) - Những ngày gần đây, người dân ở một số địa phương trong tỉnh Bắc Giang phản ánh có nhiều bãi tập kết, kinh doanh than hoạt động gây nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trong đó, không ít bãi hoạt động trái phép, sử dụng đất sai mục đích, thiếu thủ tục về môi trường, tồn tại nhiều năm song cấp có thẩm quyền chưa xử lý nghiêm, dứt điểm.

Khắc phục ô nhiễm môi trường tại Cụm công nghiệp Già Khê (Lục Nam)

(BGĐT) - Gần đây, người dân xã Tiên Hưng, huyện Lục Nam (Bắc Giang) phản ánh tình trạng ô nhiễm tại cụm công nghiệp (CCN) Già Khê do một số doanh nghiệp (DN) gây ra.

Xả chất thải gây ô nhiễm môi trường, HTX Lúa Vàng (Yên Dũng) không hợp tác làm việc với cơ quan chức năng

(BGĐT)- Thời gian qua, nhiều người dân thôn Hồng Giang, xã Đức Giang, huyện Yên Dũng (Bắc Giang) phản ánh khu chăn nuôi của Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp và sản xuất nông nghiệp Lúa Vàng (gọi tắt là HTX Lúa Vàng) xả trực tiếp chất thải chăn nuôi ra kênh tưới cấp 1 gây ô nhiễm môi trường. 

Cử tri huyện Việt Yên kiến nghị đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường

(BGĐT) - Chiều 23-9, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Bắc Giang gồm các ông, bà: Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên T.Ư Đảng, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) Việt Nam; Trần Văn Lâm, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Ngô Sách Thực, Phó Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Hà Thị Lan, Ủy viên Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Phó trưởng Phòng Chính sách dân tộc (Ban Dân tộc tỉnh) tiếp xúc cử tri huyện Việt Yên trước Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV.