Người dân thôn Dùm, xã Nghĩa Phương lập lán trại, mở đường phá rừng tự nhiên để trồng rừng kinh tế.

Tự ý chặt phá, chuyển đổi

Theo chân cán bộ kiểm lâm địa bàn đến thôn Dùm, xã Nghĩa Phương, chúng tôi không khỏi xót xa khi chứng kiến những khoảnh rừng bị người dân thẳng tay đốn hạ. Chỉ tay về khu rừng bị phá trước mặt, ông Dương Quang Hiền, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Ao Vè cho biết, trước đây khu vực này là rừng khoanh nuôi tái sinh được giao cho các hộ dân quản lý, bảo vệ. Cuối năm ngoái, trong lúc khai thác rừng bạch đàn trồng phía dưới, gia đình ông Nguyễn Đức Hùng, thôn Dùm đã tự ý phát vén hơn 9,1 nghìn m2 để trồng rừng. Hành vi này bị cán bộ kiểm lâm phát hiện, ngăn chặn, đồng thời lập biên bản vi phạm hành chính, tham mưu Hạt Kiểm lâm huyện xử phạt 15 triệu đồng. Hiện, Trạm Kiểm lâm Ao Vè đang tích cực xác minh, hoàn thiện hồ sơ xử phạt 3 hộ khác vì tự ý phá bỏ gần 1 ha rừng. 

Tại hai xã Trường Sơn, Lục Sơn cũng xảy ra tình trạng tương tự. Cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện đã phát hiện, xử phạt 8 trường hợp phá rừng tự nhiên để trồng rừng kinh tế, thu tổng số tiền hơn 50 triệu đồng. Không chỉ các hộ  tự tay phá bỏ diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ, hàng chục đối tượng khác còn ngang nhiên lấn chiếm, phá bỏ diện tích rừng tự nhiên do Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Mai Sơn (Công ty Mai Sơn) quản lý để phát vén, trồng rừng. Theo ghi nhận, đến nay tại các thôn Bãi Đá, Vĩnh Ninh, xã Lục Sơn đã xảy ra 40 điểm phá rừng khiến hơn 10 ha rừng bị đốn hạ. Thống kê cho thấy, chỉ trong hai tháng đầu năm nay, số vụ việc, diện tích bị phá trên địa bàn đã gần bằng số liệu của cả năm 2016.

Trước thực trạng này, UBND huyện Lục Nam đã thành lập tổ công tác đặc biệt do ông Đặng Văn Nhàn, Phó Chủ tịch UBND huyện làm trưởng đoàn tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm quy định pháp luật về bảo vệ rừng. Đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm. Nhờ đó, nhiều đối tượng đã bị xử lý về hành vi phá rừng. 

Đơn cử mới đây, trong lúc đang phá rừng tự nhiên trái phép tại khu vực Khe Mam, lô 5, khoảnh 41 do Đội Vĩnh Ninh (Công ty Mai Sơn) quản lý, ông Nguyễn Văn Huyên, thôn Bãi Đá và bà Nguyễn Thị Thủy, thôn Rừng Long, xã Lục Sơn đã bị tổ công tác gồm cán bộ kiểm lâm huyện, cán bộ lâm nghiệp xã Lục Sơn và Công ty Mai Sơn bắt quả tang. Tổ công tác đã lập biên bản vi phạm, tham mưu Hạt Kiểm lâm huyện xử phạt mỗi người 7,5 triệu đồng; đồng thời buộc phải trồng lại rừng, trao trả diện tích cho Công ty Mai Sơn quản lý, bảo vệ.

Sớm lập lại trật tự   

Đến nay có thể khẳng định Nhà nước không cho phép người dân chuyển đổi, cải tạo rừng tự nhiên dưới bất kỳ hình thức, lý do gì. Chi cục đã có văn bản, chỉ đạo các đơn vị kiểm lâm cơ sở tăng cường tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm".  Ông Hà Minh Quý, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm.

Rừng tự nhiên bị chặt phá đã phá vỡ quy hoạch sử dụng rừng tại các xã, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan, môi trường sinh thái, đặc biệt là việc bảo tồn nguồn gen, đa dạng sinh học… Điều này trực tiếp đe dọa xóa sổ các khu vực rừng đệm Khu du lịch sinh thái, tâm linh Suối Mỡ, khu vực rừng đặc dụng Tây Yên Tử.  

Được biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do phong trào trồng rừng phát triển mạnh, rừng trồng đem lại hiệu quả cao khiến nhiều hộ vì lợi ích trước mắt đã tự ý phá bỏ để trồng cây ăn quả, cây lâm nghiệp. Hằng năm, kinh phí hỗ trợ người dân bảo vệ rừng còn thấp, thu nhập từ khai thác lâm sản phụ thấp, thiếu ổn định… nên nhiều hộ không mặn mà với rừng tự nhiên. 

Một nguyên nhân nữa là trong năm 2016, Hạt Kiểm lâm huyện Lục Nam đã tham mưu UBND huyện ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện kế hoạch cải tạo rừng tự nhiên nghèo kiệt tại các xã Lục Sơn, Bình Sơn, Trường Sơn, Vô Tranh và Nghĩa Phương trình Sở Nông nghiệp và PTNT thẩm định. Tuy nhiên, sau đó Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành chỉ thị tạm dừng việc cải tạo trên nhưng nhiều hộ vì nôn nóng đã tự ý chặt phá rừng.

Để ngăn chặn các vụ phá rừng xảy ra, kiên quyết giữ diện tích hiện có, UBND huyện, Hạt Kiểm lâm Lục Nam đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về vai trò, ý nghĩa của rừng tự nhiên; tiếp tục duy trì tổ công tác đặc biệt phòng, chống phá rừng... Ngoài khoản tiền 200 nghìn đồng/ha/năm từ ngân sách tỉnh hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên, UBND huyện đã quyết định hỗ trợ thêm 200 nghìn đồng/ha/năm cho người dân. Đồng thời, tiếp tục triển khai có hiệu quả các chương trình hỗ trợ sản xuất, đời sống như đề án hỗ trợ phát triển rừng kinh tế; phát triển, nâng cao chất lượng rừng dẻ... 

Ông Phạm Bằng Giang, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Lục Nam khẳng định, bảo vệ rừng tự nhiên là nhiệm vụ hàng đầu, đơn vị sẽ tập trung tối đa lực lượng thực hiện. Với sự vào cuộc của các phòng, ban trong huyện, UBND các xã, chắc chắn tình hình sẽ sớm được ngăn chặn, các đối tượng vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm để lập lại trật tự, giữ vững gần 9 nghìn ha rừng tự nhiên trên địa bàn.

Hồng Dương