Theo Cục Thuế tỉnh, dù kinh doanh nhà trọ nhiều năm nay nhưng Công ty TNHH Bất động sản Phú Hân (Việt Yên) chưa phát sinh thuế giá trị gia tăng.

Không kê khai, nộp thuế và chưa niêm yết giá

Cùng một số công nhân về xóm trọ thôn My Điền 1, xã Hoàng Ninh sau ca làm việc đêm, chúng tôi đến khu nhà trọ ở giữa thôn. Đó là khu nhà được tận dụng lại từ các công trình phụ với hơn 10 phòng, chia hai dãy nhà tạm đối xứng, mái lợp prô xi măng. Khoảng giữa là không gian sinh hoạt chung gồm để xe, phơi quần áo... Cả hai dãy nhà trọ chỉ có một khu vệ sinh ẩm thấp, chật hẹp. Mỗi phòng trọ rộng khoảng 10 m2. Anh Đỗ Khắc Đông, xã Huyền Sơn (Lục Nam) làm việc tại một doanh nghiệp (DN) ở KCN Vân Trung, thuê trọ ở đây chia sẻ, tuy lụp xụp nhưng các phòng đều có giá 700 nghìn đồng/tháng. Biết là đắt đỏ, không bảo đảm điều kiện sinh hoạt nhưng do hầu hết các xóm trọ đều "cháy" phòng nên hai vợ chồng vẫn chấp nhận thuê ở.  

Khảo sát một số nơi khác cho thấy, ngoài tiềm ẩn yếu tố phức tạp về an ninh trật tự, hầu hết các khu nhà trọ đều bỏ ngỏ các quy định liên quan khác như không có phương án phòng cháy, chữa cháy; không niêm yết giá, khai báo tạm trú, tạm vắng; không đăng ký kinh doanh, kê khai, nộp thuế theo quy định… 

Ông Thân Văn Sỏi, thôn My Điền 2, xã Hoàng Ninh cho biết, hơn hai năm nay, lượng người thuê trọ rất đông. Với 27 phòng, giá thuê từ 700 đến 800 nghìn đồng/phòng/tháng, gia đình luôn có khoản thu khoảng 200 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, đến nay ông vẫn chưa kê khai, nộp thuế với lý do đã hết đất canh tác, khi xây dựng phòng trọ phải vay ngân hàng hàng trăm triệu đồng, lãi suất cao, hiện vẫn còn khoản nợ lớn.   

Đây cũng là tình trạng chung ở hầu hết nhà trọ công nhân trên địa bàn các xã ven KCN. Trước thực trạng trên, năm 2017, UBND huyện Việt Yên thành lập tổ công tác liên ngành kiểm tra, tuyên truyền, hướng dẫn các hộ, tổ chức kinh doanh dịch vụ cho thuê nhà trọ chấp hành nghiêm các quy định liên quan. Kết quả cho thấy, trên địa bàn các xã, thị trấn gồm: Quang Châu, Vân Trung, Hoàng Ninh, Hồng Thái, Tăng Tiến và thị trấn Nếnh có hơn 1 nghìn hộ sở hữu gần 12,3 nghìn phòng trọ, cung cấp dịch vụ lưu trú cho gần 17 nghìn người. Ngoài ra, mới đây còn có hai DN là Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại KK, thôn My Điền 1, xã Hoàng Ninh và Công ty TNHH Bất động sản Phú Hân, thôn Phúc Long, xã Tăng Tiến cũng kinh doanh nhà trọ với hơn 500 phòng… Đến nay, toàn huyện mới có 35 hộ có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, 100% chưa kê khai, nộp thuế và niêm yết giá theo quy định. Các hộ có khai báo tạm vắng, tạm trú nhưng chưa kịp thời, mang tính chiếu lệ.

Mọi tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ, có phát sinh doanh thu, lợi nhuận đều có nghĩa vụ nộp thuế theo quy định. Chủ trương thu thuế đối với dịch vụ cho thuê phòng trọ của UBND huyện Việt Yên là kịp thời, đúng đắn. Cục Thuế tỉnh sẽ hỗ trợ tối đa công tác triển khai, bảo đảm hiệu quả trong quản lý kê khai, nộp thuế trên địa bàn”.                    Ông Lê Hữu Nam, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh

Quản lý nghiêm theo quy định

Theo Chi cục Thuế huyện Việt Yên, Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT), thu nhập cá nhân… và các văn bản hướng dẫn thi hành của Bộ Tài chính quy định, các hộ có hoạt động sản xuất, kinh doanh doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên có nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Mức thu đối với hộ gia đình là 7% tổng doanh thu, trong đó 5% thuế GTGT, 2% thuế thu nhập cá nhân. Để bảo đảm yêu cầu quản lý và thực hiện các quy định của pháp luật, ngày 5-3, UBND huyện Việt Yên ban hành kế hoạch triển khai quản lý, thu thuế đối với các hộ kinh doanh nhà trọ trên địa bàn. Huyện đặt ra mục tiêu từ ngày 1-4, các đơn vị liên quan sẽ tổ chức thu thuế theo quy định. Tuy nhiên do vấp phải một số khó khăn như: Các hộ đều chưa chủ động, tự nguyện khai báo, kê khai, nộp thuế; UBND huyện chưa xây dựng, ban hành biểu giá tối thiểu cho việc thuê phòng làm căn cứ áp dụng vào thực tế; một số đơn vị chưa tích cực vào cuộc triển khai… nên đến nay chủ trương trên vẫn chưa được thực hiện.

Nhà trọ lụp xụp, không bảo đảm đời sống người lao động tại thôn My Điền 1, xã Hoàng Ninh (Việt Yên).

Xác định, thời gian đầu việc thu thuế sẽ còn nhiều khó khăn nhưng theo ông Nguyễn Tiến Sinh, Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Việt Yên, nếu các đơn vị, tổ chức liên quan nỗ lực, chung sức thì chắc chắn nhiệm vụ này sẽ thành công. 

Theo đó, mỗi xã thành lập một tổ thu thuế do Chủ tịch UBND xã làm tổ trưởng, thành phần tham gia gồm cán bộ Chi cục thuế huyện, Trưởng Công an, kế toán xã, lãnh đạo thôn và một số đoàn thể ở địa phương. Đối với những hộ cố tình không chấp hành sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế nộp thuế, đình chỉ hoạt động, từ chối tiếp nhận khai báo tạm trú, tạm vắng; tăng cường kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính liên quan theo quy định.

Để nhiệm vụ quản lý thu thuế, nhà trọ công nhân triển khai đồng bộ, hiệu quả, bên cạnh tiếp thu đề xuất của các đơn vị, địa phương, thời gian tới UBND huyện Việt Yên tiếp tục chỉ đạo các xã, thị trấn, cơ quan chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức chấp hành của mọi tổ chức, hộ dân. Căn cứ quy định của pháp luật, huyện kiên quyết đôn đốc, thực hiện nhiệm vụ thu, bảo đảm hài hòa quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người dân, đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp cố tình không chấp hành.

Hồng Dương