Phòng, chống tham nhũng: Ngăn chặn hành vi tẩu tán, hợp pháp hóa tài sản
Được án nhưng chưa được tiền
Tại Bắc Giang, số lượng, vụ việc và số tiền phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, kinh tế không nhiều song kết quả thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát đạt thấp, dẫn đến được án nhưng chưa được tiền. Cụ thể, 5 năm qua, cơ quan điều tra hai cấp đã thụ lý 151 vụ, trong đó có 59 vụ phải thu hồi hơn 84,2 tỷ đồng. Đến thời điểm kết thúc điều tra mới thu hồi được hơn 27,48 tỷ đồng, đạt 32,64%. TAND hai cấp đã thụ lý, đưa ra xét xử 108 vụ, trong đó 51 vụ phải thu hồi hơn 49,54 tỷ đồng. Đến giai đoạn xét xử mới thu hồi được gần 20,5 tỷ đồng, đạt 41,35%. Cơ quan thi hành án dân sự các cấp cũng thụ lý 103 việc với số tiền thu hồi 6,35 tỷ đồng.
Bà Nguyễn Thị Bích Tần, Cục trưởng Cục Thi hành án Dân sự tỉnh cho biết: Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế đạt thấp trước hết do đối tượng phạm tội là những người có chức vụ, quyền hạn, có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm nên giỏi che giấu, luôn tìm cách để sớm tẩu tán, hợp lý hóa tài sản. Nhiều vụ việc đến giai đoạn thi hành án, tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát đã được chuyển quyền sở hữu cho người khác thậm chí đã sử dụng hết. Đặc biệt, các vụ án liên quan đến hành vi bán đất trái thẩm quyền của cán bộ thôn, xã thường không thu hồi được tài sản. Lý do là các đối tượng khi thực hiện hành vi phạm tội sử dụng số tiền thu được cho hoạt động của tập thể nên không có tiền để khắc phục hậu quả.
Một số vụ án phức tạp, thời gian thi hành án kéo dài với nhiều bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Chẳng hạn như vụ án xảy ra ở UBND xã Phúc Thắng (Sơn Động), bị cáo là Hoàng Văn Tình, nguyên cán bộ tư pháp xã; Hoàng Văn Trung, nguyên Phó Chủ tịch UBND xã; Hoàng Thanh Chí, nguyên Chủ tịch UBND xã; Lương Văn Minh, nguyên Trưởng Công an xã phạm tội “Giả mạo trong công tác”. Các đối tượng này đã cấu kết để tẩy xóa, sửa chữa, cấp mới giấy khai sinh cho 13 nhân khẩu trong xã nhằm chiếm đoạt hơn 503 triệu đồng Nhà nước hỗ trợ bồi thường di dân. Mặc dù vụ án đã đưa ra xét xử sơ thẩm năm 2010 và phúc thẩm năm 2011 nhưng đến nay số tiền phải thu hồi vẫn còn nhiều (gần 428 triệu đồng). Nguyên nhân do đương sự phải chấp hành hình phạt tù có thời hạn nên không có thu nhập. Một số trường hợp không có tài sản. Gia đình người thân thậm chí từ chối giao nộp tài sản hoặc các đối tượng đã sử dụng hết số tiền chiếm đoạt trái phép. Nhiều đương sự chỉ còn tài sản là nhà đất, mà nhà đất thì không dễ thi hành ngay được. Có trường hợp cơ quan thi hành án dân sự không có quyền điều tra, chứng minh nguồn gốc tài sản do phạm tội mà có. Ngoài ra, trong quá trình tố tụng, một số cơ quan chưa kịp thời áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như: Kê biên, tạm giữ, cấm chuyển dịch tài sản để ngăn chặn tẩu tán.
Chú trọng biện pháp ngăn chặn, tránh tẩu tán tài sản
Nhằm nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt bất hợp pháp trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chức năng thực hiện công tác thu hồi; chú trọng áp dụng các biện pháp nhằm ngăn chặn đối tượng tẩu tán, hợp pháp hóa tài sản. Theo đó, Cơ quan thi hành án kiến nghị ngay từ giai đoạn điều tra, các cơ quan chức năng phải áp dụng các biện pháp như phong tỏa, kê biên tài sản. Phối hợp với trại giam, trại tạm giam tích cực tuyên truyền để bị can, phạm nhân hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm thi hành án của mình, vận động người thân giao nộp tài sản đã chiếm đoạt để nhận được chính sách khoan hồng của Nhà nước.
Theo ông Nguyễn Văn Luyến, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Nội chính Tỉnh ủy, bên cạnh những giải pháp trên, việc hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật là rất quan trọng. Lâu nay, chúng ta phát hiện, xử lý tham nhũng rồi mới tiến hành thu hồi tài sản, như vậy trong khoảng thời gian đó đối tượng đã kịp thời chuyển hóa, chuyển đổi, tẩu tán tài sản. Hay như trong quá trình điều tra, phối hợp làm án, cơ quan tố tụng chưa áp dụng quyết liệt, kịp thời các biện pháp ngăn chặn vì sợ quá tay, nhỡ may oan sai phải bồi thường. Nhà nước cần hoàn thiện pháp luật, nâng cao tính công khai, minh bạch trong kê khai tài sản của cán bộ công chức, nhất là những người có chức, có quyền. Tăng cường sự giám sát của cấp ủy, cơ quan dân cử, ngành dọc cấp trên đối với từng nhiệm vụ, từng khâu của quá trình tố tụng. Phát huy vai trò của nhân dân ở cơ sở - nơi có tài sản của người tham nhũng làm căn cứ để thu hồi. Cơ quan, tổ chức, đơn vị có người tham nhũng phải xác định được trách nhiệm của mình trong việc để xảy ra tài sản bị thất thoát...
Thu Phong
Ý kiến bạn đọc (0)