Tránh lãng phí trong đầu tư công
Lãng phí trong đầu tư công được nhận diện ở các khâu: Phê duyệt dự án; bố trí vốn và thực hiện dự án; thiết kế, xây dựng chính sách, chương trình.
Ở khâu tham mưu, ban hành các chính sách nếu không phù hợp với thực tiễn, trong bối cảnh nguồn lực có hạn sẽ dẫn tới việc thực hiện không hiệu quả, không đồng bộ. Thực tế cho thấy, việc có quá nhiều chính sách mới trong khi nguồn lực hạn chế dễ dẫn tới tình trạng dàn trải ngay từ khi cân đối nguồn vốn.
Với khâu phê duyệt dự án thì lãng phí chủ yếu xuất phát từ quyết định chủ trương đầu tư không phù hợp với mục tiêu và yêu cầu phát triển ngành, lĩnh vực, địa phương. Điều này dẫn tới dự án không hiệu quả hoặc không khả thi trong quá trình thực hiện, công trình dở dang, không đủ vốn để hoàn thành....
Một thực trạng khác là việc phê duyệt tổng mức đầu tư cao hơn thực tế, trong đó nguyên nhân chủ yếu là hệ thống đơn giá, định mức chưa phù hợp; năng lực của cơ quan kiểm tra, thẩm định dự án còn yếu. Điều này dẫn tới chi phí đầu tư dự án cao hơn thực tế, tình trạng đội giá, thực hiện những hạng mục không cần thiết, không có hiệu quả sử dụng...
Nguyên nhân của tình trạng trên là do công tác quản lý, giám sát công trình, kiểm tra, kiểm soát của cơ quan chủ quản, kiểm soát khối lượng thực hiện dự án còn lỏng lẻo, thậm chí buông lỏng, dẫn tới tình trạng vốn giải ngân cao hơn khối lượng thực tế hoàn thành, báo cáo quyết toán giá trị không trung thực..., gây thất thoát, lãng phí vốn đầu tư.
Vấn đề "đầu tư dàn trải" không phải bây giờ mới được nêu ra mà đã được nhìn nhận từ lâu nhưng việc khắc phục chưa hiệu quả. Hiến kế giải quyết vấn đề này có ý kiến cho rằng, công bằng là nguyên tắc quan trọng trong phân bổ vốn đầu tư nhưng không có nghĩa là cào bằng, có trọng tâm không có nghĩa chỉ một số các dự án, một số địa phương được chú trọng mà thực sự cần có một trật tự ưu tiên phù hợp với tính cấp thiết tại từng thời điểm.
Cùng đó cần thực hiện cải cách mạnh mẽ khu vực sự nghiệp công lập, thực hiện tính đúng, tính đủ chi phí vào giá dịch vụ công theo đúng lộ trình, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng nhằm thu hút các nguồn lực ngoài nhà nước để phát triển các lĩnh vực sự nghiệp công.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong đầu tư công, trong đó đề cao vai trò tham gia giám sát của cộng đồng dân cư trong các vùng ảnh hưởng của dự án; làm rõ trách nhiệm đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân vi phạm các quy định của pháp luật về đầu tư công, gây lãng phí, thất thoát trong đầu tư công, xử lý nghiêm những hành vi tham nhũng, gây thất thoát, lãng phí.
Mong rằng vấn đề “nóng” tại diễn đàn Quốc hội này cũng sẽ được mổ xẻ sâu, kỹ ở kỳ họp HĐND các địa phương trong thời gian tới nhằm khắc phục ngay tình trạng lãng phí trong đầu tư công.
Trần Anh
Ý kiến bạn đọc (0)