Giếng làng. Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Nhà ông bà ngoại ở trên đỉnh quả đồi thấp, phía trước mặt là cánh đồng chiêm bát ngát cò bay. Hồi nhỏ, hầu như mỗi tuần đều có đến mấy ngày tôi ở đấy. Các cậu các dì đưa đi theo khắp làng trên xóm dưới, lần sờ khắp các xó xỉnh ruộng nông sâu mò cua, bẫy cá. Nhưng có lẽ, tôi nhớ nhất là cảnh theo dì đi gánh nước ở giếng làng. Ở quê, hồi đó chưa có điện, ngoài quầng sáng đèn bão trong nhà thì tất cả tối thui. Những đêm trăng, sau bữa cơm tối, các cô gái thường rủ nhau ra giếng làng để gánh nước, chải đầu và nói đủ thứ chuyện. Dì cũng tha đôi quang thùng đi xuống dốc. Dưới chân dốc là giếng làng. Sân giếng rộng, lát gạch. Xung quanh giếng là mấy bụi tre bị cây bạc thau leo kín tận ngọn. Giếng to như một cái ao nhỏ, xây bậc gạch từ miệng giếng dẫn xuống tận mặt nước. Mọi người gánh nước từ giếng lên, đặt xô chậu trên sân rồi ngả đòn gánh ra ngồi tán gẫu với nhau.

Trưa và chập tối là mọi người đổ ra giếng đông nhất, vừa gánh nước về ăn, vừa tranh thủ tắm giặt. Lạ rằng nước giếng trong vắt và đầy quanh năm. Nhà bà ngoại tôi không đào được giếng trong vườn nhà, cứ đào dở chừng là bị sụt lở nên bỏ đấy. Vì thế mà quanh năm phải đi gánh nước về dùng. Chúng tôi thuộc từng đám rêu nhỏ mọc quanh sân giếng. Có lúc còn liều lĩnh ngó mặt mình xuống giếng hét lên khoái chí. Mặt nước giếng là chiếc gương soi đầu tiên của bọn tôi. Giếng làng ở quê bà ngoại chứa đầy trăng, huyền ảo và sống mãi. Chính những cái giếng như vậy làm nên hồn vía của làng quê.

Giờ đây, đâu đâu cũng xây dựng nông thôn mới, đời sống nông dân đổi thay, người ta dùng nước giếng khoan, nước sạch, giếng làng cũng đã dần mất đi, rơi vào quên lãng. Nguồn nước tự nhiên bị ô nhiễm dần mà có giếng cũng chẳng để làm gì. Thương những cái giếng làng không còn được hòa vào nhịp sống hiện đại. Nhưng hình ảnh cái giếng nước trong vắt, lấp lánh trăng còn mãi trong ký ức tôi…

Nguyễn Thị Mai Phương