Theo đại biểu Leo Thị Lịch, có thể nói trong những năm qua Đảng, Nhà nước đã có nhiều chính sách, cơ chế đặc thù, ưu tiên quan tâm chăm lo cho đồng bào dân tộc và khu vực miền núi, nhưng cho đến nay những khu vực này vẫn đang là những điểm khó khăn nhất của cả nước. Tại kỳ họp thứ chín, tháng 6/2020, Quốc hội khóa XIV đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 để tạo bước đột phá phát triển kinh tế dân tộc và mang lại nhiều hy vọng cho đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay.

Đại biểu Leo Thị Lịch phát biểu tại hội trường.

Thế nhưng sau 16 tháng kể từ khi có Nghị quyết của Quốc hội đến tháng 10/2021, Thủ tướng Chính phủ mới ban hành quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 và giai đoạn một 2021-2025.

Các dự án thuộc chương trình trong kế hoạch năm 2021 đến nay đều chưa triển khai được vì chưa được giao vốn. Trong khi hầu hết các chương trình chính sách dân tộc đã hết hiệu lực vào năm 2020. Nhiều chính sách được tích hợp vào chương trình, việc không triển khai kịp thời chương trình làm cho các chính sách dân tộc bị gián đoạn, làm chậm cơ hội tiếp cận nguồn lực để phát triển, ảnh hưởng trực tiếp đến đồng bào, nhân dân khu vực đang khốn khó lại càng khó khăn hơn.

Vì vậy, Chính phủ cần đánh giá, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm để xảy ra sự chậm trễ này. Đồng thời chấn chỉnh, xác định rõ nhiệm vụ thực thi của từng bộ, ngành, địa phương và cơ chế phối hợp trong tổ chức thực hiện chương trình trong thời gian tới. Cùng với các giải pháp đã xác định trong báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội, đại biểu Leo Thị Lịch kiến nghị 4 vấn đề như sau:

Thứ nhất, Chính phủ và các ngành chức năng liên quan quan tâm điều hòa phối hợp tốt các chính sách hiện hành đang có giá trị thực thi tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là đối với 3 chương trình mục tiêu quốc gia là Chương trình dân tộc thiểu số, Chương trình nông thôn mới, Chương trình giảm nghèo bền vững để hạn chế sự chồng chéo, trùng lặp và phát huy hiệu quả tối ưu của mỗi chương trình. Đề nghị Ban Chỉ đạo của 3 chương trình tăng cường tham mưu, chỉ đạo, giám sát, triển khai tốt đến các cấp, nhất là ở cấp địa phương, cơ sở.

Thứ hai, để sớm triển khai một cách đồng bộ, thống nhất, đề nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành các văn bản hướng dẫn quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện chương trình, có cơ chế lồng ghép chính sách tích hợp nguồn lực giữa các chương trình mục tiêu quốc gia để bảo đảm hiệu quả nguồn lực đầu tư, huy động đa dạng nguồn vốn để bổ sung nguồn lực cho chương trình theo nghị quyết của Quốc hội. Xác định nhiệm vụ cần tập trung chỉ đạo, ưu tiên đầu tư và xây dựng phương án, lộ trình, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện chương trình để đạt được mục tiêu đề ra.

Thứ ba, để kịp thời triển khai các dự án đầu tư công 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đề nghị Quốc hội cho phép Chính phủ chuyển nguồn 16.000 tỷ kế hoạch vốn ngân sách trung ương của 3 chương trình trên sang năm 2022 và đồng thời cho phép Chính phủ ban hành cơ chế cấp vốn toàn bộ đối với nguồn vốn ODA để triển khai chương trình cho các địa phương phụ thuộc từ 90% ngân sách trung ương trở lên. Lý do là nhu cầu nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội vùng đặc biệt khó khăn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2030 là rất lớn so với khả năng đáp ứng ngân sách của Trung ương. Nghị quyết số 88 và Nghị quyết 120 của Quốc hội khóa XIV đã giao cho Chính phủ có giải pháp huy động hợp lý các nguồn vốn ODA để bổ sung nguồn lực cho việc thực hiện chương trình. Song với đặc thù hầu hết các địa phương thụ hưởng chương trình là các tỉnh vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi rất khó khăn về ngân sách, phải phụ thuộc chủ yếu vào vốn hỗ trợ và nguồn hỗ trợ ngân sách của Trung ương. Nếu Trung ương vay vốn ODA, rồi để cho các địa phương vay lại, thì cũng rất khó có khả năng trả nợ.

Thứ tư, trước mắt trong năm 2022, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc đã bị trì hoãn, triển khai chậm như vấn đề nhà ở, nước sinh hoạt. Tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho địa bàn khó khăn, dân tộc thiểu số theo đúng tinh thần Nghị quyết 120. Đồng thời tập trung triển khai giải ngân các dự án đầu tư công hết kế hoạch đầu tư năm 2021 chuyển sang và các dự án thuộc năm 2022. Vì công việc của nguồn vốn cả hai năm dồn lại khối lượng rất lớn. Nếu không tranh thủ thời gian, điều kiện vốn và dự án sẵn có của năm 2021 chuyển sang để tiến hành làm sớm thì rất khó hoàn thành mục tiêu giai đoạn 1 và cho giai đoạn tiếp theo.

Tiếp tục quan tâm xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật

(BGĐT) - Ngày 8/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, công tác tài chính - ngân sách và công tác phòng, chống dịch Covid-19. Đồng chí Đỗ Thị Việt Hà, đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang tham luận về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật.

Đại biểu Phạm Văn Thịnh: Ưu tiên nguồn lực cho hệ thống y tế dự phòng ở cơ sở

(BGĐT)- Ngày 8/11, tiếp tục đợt 2 của kỳ họp, Quốc hội tổ chức họp tập trung tại Thủ đô Hà Nội, thảo luận ở hội trường về kinh tế - xã hội, công tác tài chính - ngân sách và công tác phòng, chống dịch Covid-19. Đồng chí Phạm Văn Thịnh, đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang có bài phát biểu tham luận về công tác phòng, chống dịch Covid và phát triển kinh tế năm 2022.