Nối dài truyền thống thượng võ ở Bồng Lai

Thứ 6: 17:59 ngày 05/09/2025

BẮC NINH - Phường Bồng Lai (tỉnh Bắc Ninh) được biết đến là vùng đất giàu truyền thống thượng võ, trong đó môn vật là niềm tự hào, gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa, tinh thần của người dân từ bao đời nay. Truyền thống ấy đang được thế hệ trẻ kế tục, phát huy qua lớp vật năng khiếu, nơi luôn thu hút đông đảo em nhỏ say mê luyện tập…

Đã thành thông lệ, chiều thứ Bảy và chủ Nhật hằng tuần, lớp vật năng khiếu phường Bồng Lai lại tập trung luyện tập tại sân Nhà văn hóa khu Tân Thịnh. Hơn 20 em nhỏ từ 8 đến 12 tuổi hào hứng khởi động theo sự hướng dẫn của các huấn luyện viên. Bước vào phần luyện kỹ thuật, các em chăm chú quan sát thầy trực tiếp thị phạm những động tác cơ bản của môn vật, từ cách đứng tấn, giữ thăng bằng cho đến các thế ghì, bốc, xoay người, cài tay, đánh ngã... Từng động tác đều được hướng dẫn tỉ mỉ, chậm rãi. Sau đó, lớp chia thành từng cặp để thực hành trên sàn tập.

Học trò chăm chú quan sát thầy Tâm trực tiếp hướng dẫn những kỹ thuật khó.

Huấn luyện viên Nguyễn Đăng Tâm cẩn thận quan sát học trò luyện tập. Thỉnh thoảng anh dừng lại chỉnh sửa tư thế tay, chân, động viên học trò mạnh dạn thực hiện các kỹ thuật. Dù còn vụng về trong một số động tác, song các em đều thể hiện sự tập trung, tinh thần quyết tâm cao.

Kết thúc buổi tập, mồ hôi ướt đầm áo nhưng em Phương Thị Liên (11 tuổi) vẫn vô cùng hào hứng: “Tập vật mệt nhưng rất vui. Từ nhỏ em đã được ông bà, bố mẹ dẫn đi xem vật ở hội làng nên thích lắm. Em sẽ cố gắng chăm chỉ để được đứng trên sới vật, thể hiện khả năng của mình”.

Ngồi dưới bóng cây quan sát thế hệ măng non say sưa tập luyện, ông Nguyễn Đình Chụ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Vật khu Vũ Dương luôn theo sát hoạt động của lớp năng khiếu, kịp thời động viên, thắp lên ngọn lửa đam mê cho con em quê hương. Ông Chụ chia sẻ: “Ở quê tôi, già, trẻ, gái, trai đều mê đấu vật. Mỗi kỳ hội làng (từ mùng 6 đến mùng 8/2 Âm lịch hằng năm), bà con lại nô nức tham gia giải vật truyền thống, tụ họp đô vật khắp các tỉnh, thành. Tiếng trống thúc giục rộn ràng hòa lẫn tiếng reo hò, cổ vũ, kèo vật là một phần không thể thiếu của đời sống nơi đây. Tình yêu vật thấm vào mỗi người từ tấm bé như một lẽ tự nhiên”.

"Từ lâu, Bồng Lai đã nổi tiếng là cái nôi đào tạo vận động viên vật uy tín, cung cấp vận động viên chất lượng cho tuyến tỉnh. Vận động viên trưởng thành từ đây thường tiến bộ rất nhanh vì được tiếp cận, làm quen với vật từ nhỏ. Họ không chỉ phát huy những thế vật hay học được từ cha ông, mà còn mang trong mình tinh thần thượng võ và niềm tự hào truyền thống quê hương" - Huấn luyện viên Trần Công Bắc.

Những năm qua, Bồng Lai đã cung cấp cho đội tuyển vật tỉnh và quốc gia hàng chục vận động viên, giành nhiều huy chương các loại ở đấu trường quốc gia, quốc tế. Có thể kể đến những danh đô như: Phan Đình Vũ, Nguyễn Đình Chụ, Nguyễn Đình Chung, Phan Bá Sơn, Phan Bá Phương, Nguyễn Như Tý, Phan Bá Hà, Tạ Quang Lanh, Nguyễn Trọng Sự, Nguyễn Đình Đoàn, Trần Văn Khắc, Trần Thị Ánh, Trần Thế Vương…

Theo huấn luyện viên Nguyễn Đăng Tâm, việc duy trì lớp năng khiếu không chỉ giúp nâng cao sức khỏe, rèn ý chí cho lứa tuổi thiếu nhi mà còn góp phần gìn giữ, phát huy môn vật cổ truyền – niềm tự hào của người dân Bồng Lai. Hiện lớp có 3 huấn luyện viên, đều là những đô vật tại địa phương, tâm huyết với nhiệm vụ hướng dẫn, đào tạo thế hệ trẻ. Với sự hỗ trợ của các huấn luyện viên tại Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh, giáo án và chương trình huấn luyện của lớp được thiết kế bám sát chuẩn quốc gia, bảo đảm cho học viên có thể trạng tốt, nắm vững kỹ thuật cơ bản để phát triển theo con đường chuyên nghiệp trong tương lai.

“Gắn bó với công tác đào tạo tuyến năng khiếu, tôi luôn đặt niềm đam mê và cống hiến lên hàng đầu. Đáng mừng là các em tham gia lớp học đều rất yêu thích, đam mê vật, được gia đình quan tâm, ủng hộ. Chúng tôi mong muốn các em không chỉ tiến bộ về kỹ thuật mà còn được giáo dục về đạo đức, tinh thần thượng võ, kỷ luật, khát khao chinh phục và luôn vượt qua chính mình. Đó cũng là nền tảng để phát hiện những vận động viên tài năng cho tỉnh và đất nước trong tương lai”, ông Nguyễn Đăng Tâm bộc bạch.

Dù điều kiện hoạt động còn đơn sơ, nguồn hỗ trợ ít ỏi chủ yếu từ người dân địa phương yêu môn vật, nhưng từ lớp học này, nhiều học trò đã trưởng thành, được tuyển chọn thành vận động viên tuyến tỉnh, quốc gia và mang về nhiều thành tích đáng tự hào. Riêng trong hai năm 2024 và 2025, Bồng Lai đã có 8 vận động viên được tuyển chọn vào đội huấn luyện trẻ tại Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao số 2.

Hơn 30 năm gắn bó với bộ môn vật tại Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh, huấn luyện viên Trần Công Bắc đánh giá cao sự đóng góp của lò vật Bồng Lai: “Đây là lò đào tạo uy tín, cung cấp vận động viên chất lượng cho tuyến tỉnh.Vận động viên trưởng thành từ đây thường tiến bộ rất nhanh vì được tiếp cận, làm quen với vật từ nhỏ. Họ không chỉ phát huy những thế vật hay học được từ cha ông, mà còn mang trong mình tinh thần thượng võ và niềm tự hào truyền thống quê hương".

Chặng đường sắp tới, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh sẽ chung tay với các địa phương thúc đẩy phong trào tập luyện môn vật, trong đó Bồng Lai được lựa chọn để xây dựng thành cơ sở đào tạo, phát hiện vận động viên năng khiếu cho tỉnh. Lớp học sẽ có chế độ tập luyện và chỉ tiêu đào tạo cụ thể hằng năm. Đây là nền tảng vững chắc để tuyển chọn vận động viên tài năng, từng bước nâng cao vị thế môn vật Bắc Ninh chạm đến những cột mốc cao hơn trên đấu trường quốc tế.

Bài, ảnh: Hoài Phương