Nguy cơ sản phẩm bị điều tra phòng vệ thương mại
Nguy cơ sản phẩm bị điều tra phòng vệ thương mại
Phòng vệ thương mại là biện pháp mà một nước sử dụng để tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa hàng hoá nhập khẩu với hàng hoá sản xuất trong nước thông qua hạn chế nhập khẩu đối với một hoặc một số loại hàng hoá nhập khẩu bị bán phá giá, được trợ cấp tăng nhanh đột biến, gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước.
![]() |
Ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời bị ảnh hưởng do Bộ Thương mại Hoa Kỳ lập cuộc điều tra chống gian lận đối với các sản phẩm quang điện của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam. Ảnh: Hệ thống pin năng lượng mặt trời tại Công ty cổ phần Tổng Công ty May Bắc Giang LGG, CCN Tân Hưng (Lạng Giang).. |
Phòng vệ thương mại có 4 biện pháp: Chống bán phá giá; chống trợ cấp; biện pháp tự vệ và chống lẩn tránh phòng vệ thương mại.
Từ khi tham gia các Hiệp định FTA, nhiều sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam đã bị tổ chức thương mại của nhiều quốc gia và khu vực khởi kiện. Có thể kể ra một số vụ như: Ủy ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ kiện chống bán phá giá cá tra, basa, tôm của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ; Liên đoàn Sản xuất giày dép châu Âu kiện chống bán phá giá giày, mũ da của Việt Nam tại thị trường châu Âu.
Từ ngày 25/3/2022, Bộ Thương mại Hoa Kỳ chính thức lập cuộc điều tra chống gian lận đối với 4 quốc gia ASEAN liên quan đến các sản phẩm quang điện của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam (có thể mở rộng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với tế bào quang điện Silicon tinh thể từ Trung Quốc sang hàng xuất khẩu từ các nước Đông Nam Á như Việt Nam).
Về cuộc điều tra liên quan đến các sản phẩm quang điện của Trung Quốc, theo đại diện Ban Quản lý Các khu công nghiệp (KCN) tỉnh, Bắc Giang hiện có 12 DN sản xuất pin năng lượng mặt trời đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trong các KCN. Ngoài ra còn một số DN sản xuất, gia công các linh kiện, phụ kiện, sản phẩm sử dụng năng lượng mặt trời (bộ phận kết nối quang điện, đèn tín hiệu, hộp pin lithium, dây cáp,…), với tổng số hơn 10 nghìn lao động.
Sản lượng tấm pin xuất khẩu dự kiến trong năm nay tương ứng với hơn 8,1 nghìn MW; doanh thu khoảng 114 nghìn tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế hơn 3,3 nghìn tỷ đồng. Do tác động của cuộc điều tra, hiện tại, sản phẩm của nhiều DN tồn đọng, có DN đã ngừng sản xuất và giao hàng. Nếu thua kiện, pin năng lượng mặt trời sản xuất tại Bắc Giang nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ bị áp thuế cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN và thu nhập của người lao động.
Gần đây, Hội các nhà nuôi ong Mỹ kiện về chống bán phá giá đối với sản phẩm mật ong có xuất xứ từ Việt Nam, Ấn Độ, Brazil, Argentina và Ukraine. Mật ong của Việt Nam bị áp dụng mức thuế hơn 412% khi bán vào thị trường Mỹ, vì thế không thể cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường Mỹ.
Theo thống kê, đến thời điểm này, Bắc Giang mới có 2 sản phẩm liên quan nêu trên bị các hiệp hội thương mại Mỹ yêu cầu điều tra.
Đa dạng thị trường, minh bạch sản phẩm
Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), bản chất của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đó là việc cắt giảm, dỡ bỏ các hàng rào thuế quan và phi thuế quan. Trong bối cảnh hội nhập hiện nay không thể tránh khỏi các vụ kiện phòng vệ thương mại. Bởi đây là biện pháp được cả Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và các Hiệp định FTA cho phép sử dụng để các nước bảo vệ ngành sản xuất của mình.
![]() |
Ông Chu Thắng Chung phát biểu tại hội nghị tuyên truyền về phòng vệ thương mại do Sở Công Thương tổ chức. |
Hiệu ứng của các biện pháp phòng vệ thương mại có thể dẫn đến việc tăng thuế nhập khẩu, tăng mức độ bảo hộ cho hàng hoá trong nước. Khi Việt Nam càng chủ động, tích cực hơn trong hội nhập kinh tế quốc tế và năng lực sản xuất, xuất khẩu gia tăng sẽ dẫn đến nhiều hơn xung đột lợi ích với ngành sản xuất hàng hoá cùng loại của các nước nhập khẩu. Do vậy, nguy cơ hàng hoá xuất khẩu và DN xuất khẩu của Việt Nam bị điều tra, áp dụng phòng vệ thương mại ngày một tăng.
Trong bối cảnh đó, cần có sự hiểu biết, phối hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước với DN và các hiệp hội ngành hàng để nắm rõ cách vận hành của những biện pháp phòng vệ thương mại của mỗi nước cho từng sản phẩm. Từ đó đề ra phương án, cách thức ứng phó và biện pháp xử lý phòng vệ thương mại mang lại lợi ích tốt nhất. Ngược lại, nếu biết vận dụng phòng vệ thương mại hợp lý, sẽ là một công cụ hữu ích bảo vệ các ngành sản xuất trong nước trước hành vi cạnh tranh không công bằng.
Năm 2017 Việt Nam mới có Luật Quản lý ngoại thương, trong đó có nội dung phòng vệ thương mại, muộn hơn nhiều so với các nước. Tháng 8 vừa qua, Sở Công Thương phối hợp với Cục Phòng vệ thương mại tổ chức hội nghị tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức, phổ biến chính sách và quy định của pháp luật về phòng vệ thương mại trong Luật Quản lý ngoại thương.
![]() Khi có cuộc điều tra phòng vệ thương mại diễn ra, không chỉ một DN, mà sẽ có cả một ngành sản xuất phải tham gia. Vì vậy, sự tham gia của Hiệp hội DN, ngành hàng và cơ quan quản lý nhà nước trong giúp đỡ và chia sẻ thông tin là rất cần thiết. Bởi khi chúng ta cùng đứng trên một nền tảng thông tin, sẽ hiểu rõ và sẽ có bước đi chính xác hơn để xử lý các vấn đề, nhằm bảo đảm lợi ích tốt nhất cho DN”.
Ông Chu Thắng Chung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại. |
Tại đây, cán bộ quản lý nhà nước, đại diện DN được phổ biến, hướng dẫn cách thức xử lý khi gặp phải các vụ kiện phòng vệ thương mại, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của DN và các ngành sản xuất, xuất khẩu trên địa bàn tỉnh.
Ông Chu Thắng Chung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, ở góc độ địa phương, vụ việc phòng vệ thương mại đa phần liên quan đến vấn đề quản lý thông tin và cáo buộc về gian lận xuất xứ.
Vì thế, các DN cần nắm vững, hiểu biết cơ bản cách thức phòng vệ thương mại vận hành, để khi xảy ra một vụ việc điều tra về phòng vệ thương mại thì có thể biết rõ những nguyên tắc và thực hiện.
Các DN cần nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất, nghĩa là phải có hoạt động sản xuất thực sự chứ không phải gia công đơn thuần. Duy trì hệ thống sổ sách kế toán chứng từ rõ ràng, lưu trữ đầy đủ và khoa học bởi thông tin đó xác định những cáo buộc đưa ra có chính xác hay không. DN nên đa dạng hoá thị trường và sản phẩm. Nếu chỉ có một sản phẩm và một thị trường thì khi có cuộc điều tra phòng vệ thương mại diễn ra sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Khi các cuộc điều tra phòng vệ thương mại diễn ra, các DN cần có sự hợp tác và cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời cho cơ quan điều tra nước ngoài. Việc đáp ứng đầy đủ, chính xác, đúng thời hạn các thông tin liên quan đến sản phẩm cho cơ quan điều tra là điều tiên quyết để DN có được phán quyết có lợi nhất.
“Khi có cuộc điều tra phòng vệ thương mại diễn ra, không chỉ một DN, mà sẽ có cả một ngành sản xuất phải tham gia. Vì vậy, sự tham gia của hiệp hội DN, ngành hàng và của cơ quan quản lý nhà nước trong việc giúp đỡ và chia sẻ thông tin là rất cần thiết. Khi chúng ta cùng đứng trên một nền tảng thông tin, sẽ hiểu rõ hơn và sẽ có bước đi chính xác hơn để xử lý các vấn đề nhằm bảo đảm lợi ích tốt nhất cho DN”, ông Chu Thắng Chung nói.
Bài, ảnh: Thế Đại
Ý kiến bạn đọc (0)