Bắc Ninh: Khơi thông lợi thế vận tải đường thủy

Thứ 5: 08:54 ngày 23/10/2025

BẮC NINH - Nhờ vị trí địa lý thuận lợi với nhiều tuyến sông chảy qua, tỉnh Bắc Ninh từng bước phát huy thế mạnh vận tải thủy nội địa. Đây là loại hình giao thông xanh, góp phần giảm tải cho đường bộ, tiết kiệm chi phí, thân thiện môi trường và thúc đẩy lưu thông hàng hóa. Với ý nghĩa đó, tỉnh đang tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp quản lý, đưa vận tải thủy phát triển hiện đại, an toàn và bền vững.

Tiết kiệm chi phí vận chuyển

Toàn tỉnh hiện có 5 hệ thống sông lớn chảy qua: Sông Đuống, sông Cầu, sông Thái Bình, sông Lục Nam, sông Thương với tổng chiều dài khoảng 405 km. Các tuyến sông này có vị trí thuận lợi để vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn thông qua các bến thủy, cảng cạn để kết nối với các trung tâm công nghiệp vùng Thủ đô Hà Nội và cảng biển thành phố Hải Phòng. Trong đó, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam quản lý 273 km đã được công bố tuyến đường thủy nội địa quốc gia, bảo đảm cho các phương tiện thủy có trọng tải đến 500 tấn lưu thông, còn lại là các địa phương quản lý ở vị trí sông có địa hình dốc, hẹp, phương tiện hầu như không lưu thông qua.

Hoạt động bốc xếp hàng hóa tại ICD Tân Cảng Quế Võ. Ảnh: Dương Hoàn.

Được biết, hiện nay, trên các tuyến sông có gần 100 bến thủy nội địa, cảng xếp dỡ hàng hóa, trong đó nhiều bến được đầu tư hiện đại, phục vụ bốc xếp vật liệu xây dựng, hàng nông sản, xi măng, sắt thép, hàng hóa công nghiệp… Theo cơ quan chức năng, mỗi năm, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường thủy đạt hàng triệu tấn, góp phần giảm tải áp lực cho hệ thống đường bộ, tiết kiệm 20-30% chi phí vận chuyển so với vận tải đường bộ. Đồng thời hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông, giảm áp lực cho hệ thống hạ tầng và lượng khí phát thải từ các phương tiện ra môi trường.

Tìm hiểu tại bến thủy nội địa Hưng Giang trên sông Thương của Công ty trách nhiệm hữu hạn Hưng Giang, phường Tân Tiến được biết, trung bình mỗi ngày, bến này có hàng chục lượt phương tiện tàu tải trọng lớn ra vào bốc xếp vật liệu xây dựng, than, cát sỏi, đất san lấp mặt bằng... phục vụ thi công hạ tầng trong và ngoài tỉnh. Ông Trần Văn Dũng, Giám đốc Công ty cho biết, việc đầu tư bến bãi bài bản, có hệ thống bốc dỡ cơ giới nên lượng hàng hóa vận tải bằng đường thủy bốc xếp tại bến tăng gấp đôi so với trước đây, bình quân 1-2 vạn tấn/tháng. Mỗi năm, doanh thu của doanh nghiệp đạt 70-80 tỷ đồng, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương với mức thu nhập hơn 10 triệu đồng/người/tháng.

Tương tự, bến thủy Hoàn Chinh thuộc Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Hoàn Chinh, phường Nếnh cũng hoạt động sôi động. Bến này có vị trí thuận lợi trên sông Cầu, mỗi năm bốc xếp khoảng 800 nghìn tấn vật liệu xây dựng vận chuyển bằng đường sông cho các công trình trong và ngoài tỉnh. Công ty có doanh thu hơn 100 tỷ đồng/năm, nộp ngân sách hàng tỷ đồng, giải quyết việc làm ổn định cho 30 lao động. Đây là hai ví dụ điển hình cho thấy vận tải thủy đang trở thành “mạch máu” quan trọng hỗ trợ sản xuất, thương mại của địa phương.

Theo Sở Xây dựng, không chỉ hai đơn vị trên, hàng loạt các doanh nghiệp khác trong tỉnh cũng đang khai thác hiệu quả hoạt động vận tải trên sông qua thông qua các bến thủy nội địa có doanh thu từ 20 tỷ đồng đến hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Điển hình như: Công ty trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Đại An kinh doanh bến thủy tại phường Nhân Hòa; Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng Nam Tiến kinh doanh bến thủy tại phường Vũ Ninh; Công ty trách nhiệm hữu hạn Quang Thịnh kinh doanh bến thủy tại phường Bồng Lai…

Thúc đẩy phát triển logistics

Kết quả trên khẳng định vận tải đường thủy đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong cơ cấu hạ tầng giao thông của tỉnh. Tuy nhiên, hoạt động vận tải thủy vẫn tồn tại một số khó khăn, hạn chế. Thời gian qua, trong tỉnh còn tình trạng một số phương tiện chở hàng hóa quá vạch dấu mớn nước an toàn; neo đậu tàu bốc dỡ hàng hóa sai vị trí quy định; không có giấy đăng ký phương tiện; gắn số đăng ký phương tiện không đúng quy định… Một số tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về hành lang bảo vệ đê điều, xây dựng bến trái phép, neo đậu phương tiện sai vị trí, mất an toàn giao thông. Một số bến hoạt động không phép…

Theo quy hoạch, giai đoạn 2025-2030, Bắc Ninh đặt mục tiêu tăng tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy lên 25-30%, từng bước hình thành hệ thống bến thủy hiện đại, gắn kết với mạng lưới đường bộ, đường sắt và khu công nghiệp. Do đó, để nâng cao hiệu quả hoạt động vận tải thủy, từ đầu năm đến nay, lực lượng công an và các địa phương đã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Toàn tỉnh kiểm tra, xử lý 198 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực vận tải thủy, nộp ngân sách gần 430 triệu đồng.

Không chỉ vậy, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về phát triển hiệu quả vận tải đường thủy thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải, UBND tỉnh đã cụ thể hóa bằng các chương trình, kế hoạch hành động phù hợp với điều kiện địa phương. Ngày 23/7, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Công văn số 607/UBND-KTN về thực hiện các giải pháp phát huy hiệu quả vận tải đường thủy thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải. Ông Nguyễn Việt Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, đơn vị chủ trì nắm bắt, cập nhật, tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi với vận tải thủy; tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh kế hoạch phát triển hạ tầng, dịch vụ vận tải đường thủy. Sở đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý vận tải thủy, xây dựng cơ sở dữ liệu phương tiện, bến, luồng tuyến; áp dụng phần mềm theo dõi, giám sát hành trình để quản lý minh bạch, kịp thời.

Cùng với đó, lực lượng công an tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý phương tiện hoạt động trái phép trên sông; các bến thủy tổ chức cho phương tiện bốc dỡ hàng hóa trái phép. Với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh cùng sự nỗ lực từ các ngành, doanh nghiệp, vận tải đường thủy đang chuyển mình theo hướng hiện đại, an toàn, hiệu quả, thân thiện môi trường, góp phần xây dựng, hình thành chuỗi cung ứng hàng hóa theo mô hình logistics xanh, thúc đẩy phát triển công nghiệp.

Minh Linh