Mầm non.

Hạt ngô, hạt đỗ, hạt vừng… được mẹ chọn làm hạt giống, vốn được cất kỹ trong chai lọ, giờ được gieo trên nền đất ẩm và được sưởi dưới làn nắng ấm nên nhanh chóng tách vỏ, mọc rễ, đâm mầm vươn lên. Mỗi loại cây trồng được gieo cấy trên những mảnh đất riêng. Hạt ngô, hạt đỗ thì được phủ lớp đất mỏng, tạo thành hàng như cấy lúa; còn hạt vừng, hạt kê thì được vãi tràn lan trên lớp đất đã được băm nhỏ. Mùa gieo hạt cũng là lúc họ hàng nhà chim rủ nhau kéo về bên sông để tắm nắng và kiếm ăn, đông nhất là các loài chim ăn hạt như chim sẻ, chim ri, chim chích…Chúng kéo thành bầy như đám mây mỏng, từ trên không trung sà xuống, nhảy nhót tung tăng và ngó nghiêng tìm kiếm. Lũ chim đồng này tinh ranh đáo để, đến những hạt giống đã được vùi dưới đất, phủ rơm rạ mà vẫn bị chúng moi lên…

Có người phải dựng lều ở ngoài bãi để canh chừng lũ chim nhưng cũng không xuể. Và phải nhờ đến bù nhìn rơm - đứng chôn chân giữa bãi không kể mưa hay nắng, ngày hay đêm. Mẹ thường giao công việc làm bù nhìn rơm cho mấy anh em chúng tôi để chúng tôi tha hồ được mày mò, tưởng tượng và sáng tạo ra những cây bù nhìn ngộ nghĩnh với hình dáng và trang phục mà trông xa giống hệt con người…

Ngày đưa bù nhìn ra hạ ngoài bãi chẳng khác nào ngày hội của đám trẻ con trong làng. Bù nhìn cắm cách nhau chừng năm mươi bước chân. Trên tay mỗi cây bù nhìn đều được cắm một cái cờ buộc một chùm mảnh áo mưa xanh, đỏ để đuổi chim. Chúng tôi dùng dây đay giăng từ cây bù nhìn này đến cây bù nhìn kia. Trên sợi dây ấy, cứ khoảng một mét lại buộc một lá cờ bằng lá chuối khô hay mảnh áo mưa. Mỗi khi có gió, những lá cờ bay lên khiến cả sợi dây dài chao đảo làm lũ chim khiếp sợ, phải bay đi. Bù nhìn cứ kiên trì, nhẫn nại đứng đuổi chim giúp người như thế cho đến ngày cây được thu hoạch, cũng là khi bù nhìn rách tả tơi rồi!

Ơi những bầy chim sẻ, chim chích, chim ri! Ơi bù nhìn nón mê áo rách! Đất bãi làng ta lại lên màu tươi mới, lại hồi hộp những bước chân người gieo hạt trên bờ bãi sông xuân…

Trần Văn Lợi